ویژگیهاي ایجاد سازمان یادگیرنده
در برنامه ریزی برای ایجاد یـک سـازمان یادگیرنـده حتمـاً رسیدن به موفقیـت مـوردنظر مهـم اسـت. ازایـن رو بـرای تبدیل یک سازمان به یادگیرنده داشتن ویژگـی هـای زیـر مهم و ضروری است:
شــناخت هــدف در سازمان یادگیرنده :
بــرای هــر اقــدامی شــناخت هــدف نخستین گام است. برای ایجاد یک سازمان یادگیرنده نیـز شناخت هـدف پـیش از هـر چیـزی مهـم اسـت. در یـک سازمان هدف دقیقاً آن موضوعی است که تمام افراد در هر سطحی در مورد آن اتفاق نظر دارند و مدیر موظف اسـت از این موضوع اطمینان حاصل کند.
رهبر اندیشمند در سازمان یادگیرنده :
در هر گروه یا سازمانی رهبـر نقـش مهمــی در موفقیــت آن دارد. ازایــنرو در ســازمانهــای یادگیرنده نبودن یک رهبر متعهد، خردمند و تحول آفـرین آن سازمان را از آنچه مورد توافق همگان است دور میکند.
ازآنجاکه سازمان یادگیرنده سازمانی است دانـش آفـرین و خلاق، بنابراین رهبر باید به گونه ای عمل کند که خلاقیـت درون سازمان ایجاد شود.
کارکنان خلاق و یادگیرنده در سازمان یادگیرنده :
همان طور کـه پـیش تـر گفته شـد سـازمان هـای یادگیرنـده نیازمنـد کارمنـدان و مدیران یادگیرنده هستند. باید در این سازمان ها همه افراد به تواناییهای واقف بوده و آنها را بهبود ببخشند.
دادن اختیار و آموزش به کارکنان در سازمان یادگیرنده :
در سازمان هـای یادگیرنده به افـراد احتـرام گذاشـته، اختیـار داده شـده و اعتماد می شود. در این سازمان هـا فضـایی بـرای پیشـرفت افراد ایجاد کرده و با توجه به اسـتعداد و توانـایی هـا بـرای یادگیری بـه آن هـا آمـوزش داده مـی شـود. سـازمان هـای یادگیرنده هزینه زیادی برای آموزش انجام میدهند.
آمــوزش کارکنــان بــرای درك نــوع فعالیــتهــا و دادن اختیار به آن ها برای تصمیم گیـری باعـث مـی شـود افـراد
سازمان نوعی حس مالکیت نسبت به سـازمانی کـه در آن کار می کنند داشته باشند. ازاین رو مسئولیت فـرد در برابـر سازمان افـزایش یافتـه و از نظـر عواطـف و احساسـات در وضعیتی قرار دارد که برای تأمین هدف ها از هیچ کوششی دریغ نکرده و با هر مشکلی مواجه شوند.
مشارکت در اطلاعـات در سازمان یادگیرنده :
در سـازمان هـای یادگیرنـده داده های رسمی درباره بودجه، سود و هزینه هـا در اختیـار افراد قرار مـی گیـرد. هـر شـخص بـرای رد و بـدل کـردن اطلاعات با سایر افراد درون سازمان آزادی عمل دارد.
استفاده از الگوی پوینده در سازمان یادگیرنده :
سازمان یادگیرنده باید بـه سازوکارهایی مجهز باشد تا الگوهای ذهنی خـود را نسـبت به مسائل شناسایی کرده و آن ها را مـدام مـورد ارزیـابی و سنجش قرار دهد. بنابراین سازمانها برای رسیدن به هدف در مسیر موفقیت لازم است الگوهای ذهنی واقـع بینانـه ای داشته، آن ها را به روز کـرده و بکوشـند پویـایی و انعطـاف آنها حفظ شود.
استفاده از علم و تجربه در سازمان یادگیرنده :
سازمان یادگیرنده ترکیبـی از علم و تجربه را استفاده می کنند تا تصمیم هـای بهتـری بگیرد. استفاده از دانـش در تصـمیم گیـری هـای سـازمانی سرعت، دقـت و هزینـههـای کمتـری بـرای سـازمان دارد. همچنین بـه کـارگیری تجربـه تصـمیمات را واقـع بینانـه و هماهنگ بـا محـیط هـای مـؤثر بـر سـازمان مـی کنـد. در سازمان های یادگیرنده علـم و تجربـه بـرای یـادگیری لازم است؛ از تجربه در به کارگیری یافته هـای گذشـته اسـتفاده می شود. در این سازمان ها افراد به کمک دانش و تخصـص خود گزینه های موفـق را بـرای آینـده بـرآورد کـرده و بـا بهره گیـری از تجربـه بـه تصـمیمی منطقـی و خردمندانـه دست مییابند.
راهبردهاي گسترش سازمان یادگیرنده
- تدوین برنامه جامعه و بلندمدت انتقال از سازمان موجود به سازمان یادگیرنده
- تــدوین هــدفهــا و سیاســتهــای کوتــاهمــدت و بلندمدت به نحوی که تحقق آن ها مستلزم آموزش و یادگیری مستمر کارکنان باشد.
- ســازماندهــی مجــدد وظــایف و فعالیــتهــای سازمانی، به نحوی که آمـوزش و یـادگیری عنصـر اساسی کلیه مشاغل، شرایط احراز و شرح وظایف مشاغل به شمار آید.
- ســپردن مســئولیت آمــوزش و بهســازی نیــروی انســـانی بـــه مطلـــعتـــرین باتجربـــهتـــرین و علاقهمندترین مدیران ارشد سازمان.
- تــدارك ســختافزارهــا و نــرم افزارهــا علمــی و پژوهشــی موردنیــاز و فــراهم کــردن زمینــههــای قانونی، فرهنگـی و انگیـزش لازم بـرای اسـتفاده علمی از آنها.
- انجام نیازسنجی های آموزشی و دقیـق و مسـتمر به منظور شناسایی کمبودها و خلأهـای آموزشـی کلیه کارکنان در همه سطوح سازمانی.
- فراهم سـازی طیـف گسـترده و متنـوعی از انـواع فرصت های یـادگیری فـردی و گروهـی در قالـب انواع دورههای آموزشی حضوری و غیرحضوری.
- برقــراری ارتبــاط مــؤثر و مســتمر بــین هرگونــه تصمیم گیری مربوط به امـور اداری و اسـتخدامی کارکنان و وضعیت آموزشی و یادگیری آنان.
- بســط و گســترش انــواع راهکارهــای مشــورتی و هدایتی برای کلیه گروهها و افراد سازمانی.
- طراحــی و بــهکــارگیری ســازوکارهای تشــویقی مناسب به نحـوی کـه بـالاترین پـاداش هـا نصـیب بیشترین تلاش های یادگیری و کاربست آموختـه شده شود.
- استقرار نظام فعال بازخورد که توانـایی شناسـایی دقیق و سریع نواقص را داشـته باشـد و اطلاعـات صحیح و به هنگام را به منظـور انجـام تغییـرات و اصطلاحات لازم عرضه دارد.
بیشتر بدانید: مقاله چگونه یک سازمان هوشمند بسازیم
جدول زمانی پیدایش سازمان یادگیرنده
ایجاد جدول زمانی برای شروع انواع تغییـر ضـروری بـرای دستیابی به اصول سازمان یادگیرنده بسیار مهم و ضـروری است که در ادامه به آن پرداخته میشود:
- مرحلــهی ١: ایجــاد سیســتمی ارتبــاطی بــرای تســهیل تبــادل اطلاعــات اســت. ایــن سیســتم ارتباطی، مبنایی است که سـازمان یادگیرنـده بـر اساس آن ایجاد مـی شـود. اسـتفاده از فنـاوری از طریق امکانپذیر کردنِ جریان آزادانه ی اطلاعات و » فراهم کردن دسترسـی جهـانی بـه اطلاعـات کسب و کار و استراتژیک«، شـرایط محـیط کـار را دگرگون می کنـد. اسـتفاده از فنـاوری بـه دلیـل روشن کردن مفاهیم پیچیده تر به زبانی دقیـق تـر که در تمام بخش ها قابلفهـم باشـد نیـز اهمیـت دارد.
- مرحله ی ٢: شامل تنظیم پرسشنامه ی آمـادگی اســت. پرسشــنامهی آمــادگی ابــزاری اســت کــه فاصله ی میان جایگاه فعلـی سـازمان و جایگـاهی که باید به آن دست یابد را بر اسـاس ایـن هفـت بعد ارزیـابی مـی کنـد: »ایجـاد امکـان یـادگیری مستمر، رهبری استراتژیک، تـرویج پرسشـگری و گفتگو، تشویق همکاری و یادگیری گروهی، ایجاد ســاختارهایی درون ســازمان بــرای دســتیابی بــه یادگیری و به اشتراك گذاشتن آن، توانمندسازی افراد برای دستیابی بـه چشـم انـدازی مشـترك و ایجاد ارتباطات سیستم ها.« این پرسشنامه میـان تمام کارکنان یـا گـروه نمونـه ای از آن هـا توزیـع می شود و از آن برای ایجاد پروفایل ارزیابی بـرای طراحی سازمان یادگیرنده استفاده میکنند.
- مرحله ی ٣: متعهد شدن به توسعه، نگهـداری و تسهیل فضایی است که در آن یـادگیری تشـویق میشود.
- مرحله ی ٤: شـامل تعیـین چشـم انـدازی بـرای سازمان و نوشتن بیانیه ی رسالت سازمان با کمک تمام کارکنان است.
- مرحلــهی ٥: شــامل اســتفاده از برنامــههــای آموزشی و آگاهی بخشی برای ایجـاد مهـارت هـا و درك نگرش هایی اسـت کـه بـرای دسـتیابی بـه اهداف بیانیه ی رسـالت ضـروری اسـت، از جملـه توانــاییِ همکــاری درســت بــا دیگــران، توانــایی گفتاری بهتر و برقراری ارتباط بـا افـراد در تمـام بخشهای درون سازمان.
- مرحلــهی ٦: مرحلــهی »انتقــال تغییــری در فرهنـــگ شـــرکت از طریـــق یکپارچـــهســـازی سیستمهای انسانی و فنی است.»
- مرحله ی ٧: مرحله ی آغاز استفاده از شیوه هـای جدید با تأکید بر یـادگیری گروهـی و مشـارکت است. در نتیجه، کارکنان به رسیدگی و مـدیریت امور خـود بیشـتر علاقـه منـد مـی شـوند و بـرای رویارویی با چالشهای محـیط کـاریِ همـواره در حال تغییر، آمادگی بیشتری پیدا میکنند.
- مرحلــهی ٨: مرحلــهای اســت کــه در آن بــه کارکنان اجازه داده می شود در مـورد شـیوه هـا و مفروضات مهم کسبوکار بپرسند.
- مرحله ی ٩: زمان ایجاد انتظـارات عملـی بـرای اقدامات آینده است.
- مرحله ی ١٠: مرحلـه ای اسـت کـه بایـد بـه یـاد بیــاوریم تبــدیل شــدن بــه ســازمان یادگیرنــده فرآینـدی طــولانی اســت کــه در آن بایــد انتظــار رویارویی با موانع کوچـک را داشـته باشـیم. ایـن مرحله، سـفری بسـیار مهـم اسـت زیـرا موجـب می شود همه به صورت گروهی بزرگ بـا هـم کـار کنند. به علاوه، مزایای مالی ذاتی نیز در آن وجود دارد، زیرا محیط کاری به مکانی جالب با مدیریت مناسب تبدیل می شود و به خوبی اداره مـی شـود، مکــانی کــه در آنواقعــاً بــه کارکنــان بهــا داده میشود.
جهت داشتن یک سازمان یادگیرنده و هوشمند فقط کافیست بر روی لینک زیر کلیک نمایید:
گروه پایش و مدیریت هوشمند هوشان