مدیریت تحول سازمانی یا در برخی مواقع به آن مدیریت تغییر سازمانی نیزگفته میشود، فرایندی است که به منظور تغییر و بهبود عملکرد سازمانها و تطابق آنها با محیط کسب و کار مورد استفاده قرار میگیرد. این تغییرات میتوانند شامل تغییرات در ساختار سازمانی، روشها و فرآیندهای کاری، فرهنگ سازمانی، فناوری، رویکردها و استراتژیهای کسب و کار و دیگر عناصر سازمانی باشند.
ایجاد تغییراتی مثبت و کنشگرانه در سازمان است تا بتواند با نیازها و چالشهای روزمره محیط کسب و کار سازگاری پیدا کند و رقابتی مؤثر باشد. بدون تغییر و تطبیق با محیط، سازمانها ممکن است با مشکلاتی مانند قدیمی شدن، ناتوانی در رشد، افول و حتی از بین رفتن روبرو شوند.
شامل مراحل و فعالیتهایی است که جهت معرفی و اجرای تغییرات در سازمان، مشارکت کارکنان و جلب تأیید آنها برای تغییرات و ایجاد تمرکز و هماهنگی بین عناصر سازمانی انجام میشود. این فرآیند شامل تحلیل و بررسی شرایط فعلی سازمان، برنامهریزی تغییر، طراحی راهبردها و فرآیندهای تغییر، اجرا و پیادهسازی تغییرات، ارزیابی عملکرد و تطابق با نتایج مورد انتظار است.
گامهای تغییر و تحول سازمانی ممکن است بسته به خصوصیات و نیازهای هر سازمان متفاوت باشد. با این حال، در زیر برخی از گامهای عمومی که در فرایند مدیریت تغییر و تحول سازمانی معمولاً استفاده میشود را ارائه خواهیم کرد:
شناخت نیازها و مسائل:
در این مرحله، نیازها، مسائل و محدودیتهای موجود در سازمان شناسایی میشوند. در واقع این موضوع، از طریق تحلیل و بررسی عملکرد، بازخورد از کارکنان و مشتریان، مطالعات بازار و سایر روشها انجام شود.
تعیین هدف و چشم انداز:
در این مرحله، هدف و چشم انداز تغییر و تحول مورد نظر تعیین میشود. این هدف باید مرتبط با استراتژی و اهداف کلی سازمان باشد و برای تمام اعضای سازمان قابل فهم و الهامبخش باشد.
برنامهریزی:
در این مرحله، برنامههای مربوط به تغییر و تحول سازمانی تهیه و تدوین میشود. این مورد شامل تعیین فازها، اهداف میانمدت و کوتاهمدت، تخصیص منابع، زمانبندی و نحوه اجرای برنامه است.
ارتباطات و اطلاعرسانی:
در این مرحله، باید برنامه و هدف تغییرات به صورت واضح و روشن به تمامی اعضای سازمان ارائه شود. اطلاعرسانی مناسب باعث میشود تا افراد مشارکت کنندهتر و همکاری بهتری در فرایند تغییر انجام دهند.
آموزش و توسعه:
در صورت نیاز، برنامههای آموزشی و توسعه فردی و گروهی برای افراد در نظر گرفته میشود. آموزش و توسعه به افراد کمک میکند تا مهارتهای لازم برای پذیرش و اجرای تغییرات را بیاموزند. اموزش و توسعه شامل دورههای آموزشی، کارگاهها، مشاوره و همچنین فرصتهای یادگیری آنلاین و داخلی میشود.
اجرا و انجام تغییرات:
در این مرحله، اقدامات عملی برای اجرای تغییرات صورت میگیرد. این شامل انجام تغییرات در ساختار سازمانی، فرآیندها، سیستمها و فناوریهای مورد استفاده است. همچنین، این مرحله شامل تخصیص منابع، هماهنگی تیمها و پیگیری پیشرفت و عملکرد تغییرات است.
پایدارسازی و ارزیابی:
در این مرحله، تغییرات و اصلاحات مورد نیاز بررسی و ارزیابی میشوند تا اطمینان حاصل شود که تغییرات به طور مستدام در سازمان تثبیت شدهاند. این شامل اندازهگیری عملکرد، مقایسه با اهداف تعیین شده، ارزیابی نتایج و اصلاحهای لازم است.
رسیدن به تثبیت تغییر:
در این مرحله، تغییرات به عنوان یک بخش ثابت از فرهنگ و عملکرد سازمان تلقی میشود. که شامل توجیه و تشویق برای رفتارهای موجود، رسیدگی به موانع و ادامه روند بهبود است.
مهم است توجه داشته باشید که این مراحل یک فرآیند پویا هستند و ممکن است نیاز به تنظیم و تغییر در طول زمان داشته باشند. همچنین، موفقیت تغییر و تحول سازمانی بستگی به رهبری قوی و حمایت مدیران ارشد سازمانی نیز دارد.
تحول سازمانی یک فرایند است که به منظور بهبود عملکرد سازمان و سازگاری با تغییرات محیطی، تغییرات ساختاری، فرهنگی و مدیریتی در سازمان اتفاق میافتد. این تغییرات میتوانند به شکلهای مختلفی رخ دهند، از جمله:
این نوع تحول سازمانی شامل تغییر در ساختار سازمانی، ایجاد واحدهای جدید، تغییرات طبقه بندی شغلی و اختیارات تصمیمگیری، اصلاحات در زنجیره فرمان و هماهنگی بین واحدها است.
در این نوع تحول، تلاش میشود تا ارزشها، باورها، رفتارها و رویههای سازمانی تغییر کنند. این تغییرات ممکن است شامل تقویت فرهنگ کار تیمی، تشویق نوآوری و خلاقیت، تغییر نگرش و تمرکز سازمان بر روی مشتری باشد.
با توجه به پیشرفت سریع تکنولوژی، تغییرات فناورانه میتوانند تحولات بزرگی در سازمان به وجود آورند. که شامل مدیریت فرایندها، بهبود استفاده از فناوری اطلاعات، پیادهسازی سیستمهای جدید و ایجاد زیرساختهای فنی است.
تغییرات در روشها و رویههای مدیریتی سازمان را در برمیگیرد. این مورد شامل تغییر در سبک رهبری، تغییر در فرآیندهای تصمیمگیری، تغییر در سیستم پاداش و ارزیابی عملکرد است.
در برخی موارد، تحول سازمانی ممکن است نیاز به تغییر استراتژی و جهت حرکت در ادامه مسیر باشد.
در مدیریت تغییر و تحول سازمانی، میتوان از برخی الگوها و مدلها استفاده کرد تا فرایند تغییر را بهبود داد و موفقیت آن را تضمین کرد. در زیر، به برخی از اصلیترین الگوها و مدلهای مدیریت تغییر اشاره میکنم:
این مدل تشریح مراحل مختلف تغییر و تحول سازمانی را بهطور جامع ارائه میدهد. این مدل شامل هفت مرحله است که از جمله آنها میتوان به شناخت نیاز به تغییر، ایجاد همبستگی و رغبت به تغییر، تدوین و تبلیغ چشم انداز تغییر، اقدامات عملی، حصول پذیرش و تثبیت تغییر و… اشاره کرد.
این مدل توسط کرت لوئیس ارائه شده است و شامل سه مرحله عمده است: تجزیه و تحلیل، تغییر و تثبیت. در این مدل، تجزیه و تحلیل موجب شناخت نیازها، تغییر موجب تغییر فرآیندها و ساختارها و تثبیت موجب تغییر طرز تفکر و فرهنگ سازمانی میشود.
این مدل بر پایه پنج عامل کلیدی تغییر (Awareness، Desire، Knowledge، Ability، Reinforcement) ساخته شده است. در این مدل، به ترتیب با ایجاد آگاهی، ایجاد تمایل، ارتقاء دانش، توانایی و تثبیت، تغییر مدیریت میشود.
این مدل تاکید بر فرایند مستمر تغییر دارد و فرض میکند که تغییر یک فرایند مداوم است. در این مدل، فرایند تغییر به عنوان یک چرخه مداوم از مراحل مختلفی مانند تحلیل، برنامهریزی، اجرا، ارزیابی و بهبود تشکیل شده است. همچنین در این مدل، تحول سازمانی به عنوان یک فرایند است که باید به شکل دائمی در حال انجام بوده و به سازمان اجازه دهد تا در مقابل تغییرات بازار و رقبا، پویا و پایدار باشد.
این مدل بر این فرض ساخته شده است که تغییراتی که در یک سازمان رخ میدهند، تحت تأثیر تعاملات بین عوامل مختلف قرار دارند. این مدل به عنوان یک مدل تعاملی، تأکید بر این دارد که همه افراد در سازمان، با هم مرتبط هستند و باید با هم کار کنند تا تحول سازمانی به طور موفقیتآمیزی انجام شود.
این مدل برای تغییر و تحول سازمانی استفاده میشود و شامل مراحلی است که به طور کلی مانند تشخیص نیازها، ایجاد ویژگیهای جدید، آموزش و پرورش و تثبیت تغییر، است. در این مدل، تحول سازمانی به عنوان یک فرآیند اجتناب ناپذیر تلقی میشود و بر این فرض ساخته شده است که تحول سازمانی موفقیتآمیز فقط زمانی رخ میدهد که همه اعضای سازمان به طور فعال در این فرایند شرکت کنند.
در کل، الگوها و مدلهای مدیریت تغییر و تحول سازمانی باید بر اساس نیازهای خاص هر سازمان، با توجه به شرایط و محیط فعلی طراحی و اجرا شود.
رهبران تحول آفرین نقش مهمی در تحول سازمان ایفا می کنند و با ارزیابی فعالانه چالش های محیط بیرونی و بر این اساس توسعه و اجرای مداخلات استراتژیک، به پاسخگویی به نیروهای محیط خارجی کمک می کنند. در زیر شرحی از هر یک از عوامل ارائه شده در مدل ارائه شده است:
محیط خارجی: عوامل خارجی یا موقعیتهایی را تشکیل میدهد که بر عملکرد سازمان تأثیر میگذارند، مانند اقتصاد جهانی، عوامل سیاسی/دولتی و قوانین.
مأموریت و استراتژی: مأموریت دلیل وجود سازمان است و استراتژی نقشه راه عمل و چگونگی دستیابی سازمان به اهداف/هدف خود در یک دوره زمانی را تشکیل می دهد. بیانیه مأموریت مکتوب کارکنان را در تعالی سازمانی راهنمایی می کند.
رهبری: رهبران، جهت رفتار و عملکردکارکنان را هدایت و راهنمایی می کنند.
فرهنگ سازمانی: فرهنگ یک سازمان بر رفتار کارکنان و نحوه انجام کارها تأثیر می گذارد.
ساختار: ساختار الگوی سلسله مراتبی در یک سازمان، سطوح مسئولیت و ترتیب عملکردها، اختیار تصمیم گیری، الگوهای ارتباطی و رابطه برای حصول اطمینان از اجرای موثر استراتژی سازمان و تحقق اهداف را توصیف می کند.
اطمینان از تعهد مدیریت ارشد نسبت به تغییر که حتی باید برای همه اعضای سازمان قابل مشاهده باشد.
تهیه یک بیانیه مأموریت مکتوب و چشم انداز/جهت آینده نگرانه سازمان که ممکن است راهنمایی در مورد اهداف، سیاست ها و ارزش ها ارائه دهد.
ایجاد آگاهی مشترک و تغییر در ادراک کارکنان در مورد نیاز به تغییر و تحول سازمانی.
انتخاب تیمی از مدیران کلیدی و صاحب نظران که نقش مهمی در جلب تعهد کارکنان نسبت به تغییر و تحول در سراسر سازمان ایفا خواهند کرد.
ایجاد پذیرش نسبت به فرآیند کلی تغییر و کل فرآیند تحول سازمانی.
توسعه این درک که مقاومت در برابر تغییر اجتناب ناپذیر است و باید به طور موثر مدیریت شود.
آموزش شرکت کنندگان در خصوص شایستگی های لازم برای غلبه موثر بر مقاومت در برابر تغییر و جلب تعهد آنها.
گام برداشتن برای پرهیز از سرزنش یا هر نوع رفتار منفی که ممکن است هر نوع مقاومتی را در برابر تغییر ایجاد کند.
استفاده از منابع مناسب برای تسهیل کل این فرآیند تحول یا تغییر.
حفظ کانال های ارتباطی باز در مورد فرآیندهای کلیدی، شکست ها، چالش ها و یادگیری از ابتکارات جدید.
بیشتر بدانید: جهت دریافت مشاوره هوشمندسازی و مشاوره کسب و کار کلیک نمایید.
در سناریوی رقابتی کنونی، سازمانهای مدرن با چالشهای متعددی از محیط بیرونی مواجه هستند که ماهیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دارند. در کنار فشارهای این گونه عوامل، سازمانها باید با چالشهای ناشی از جهانی شدن، نوآوریهای تکنولوژیک، تغییر ترجیحات/تغییر سبک زندگی، کمبود مهارت و مسائل نیروی کار، مشکلات مالی و همچنین تغییرات در قوانین، رقابت کنند.
شرکتهای مشاوره مدیریت شرکتهای مشاوره مدیریت سازمانهایی هستند که به…
آسیب شناسی عملکرد سازمان توسط مشاور مدیریت آسیب شناسی عملکرد…
ارائه انواع مشاوره های تحول و تعالی سازمانی، منابع انسانی و کانون ارزیابی مدیران، طراحی ساختار و فرایند، بازاریابی و فروش، برندینگ و تحول دیجیتال
مشاوره در حوزه پیاده سازی متناسب ترین سیستم و فرایندهای سازمانی مانند نرم افزار های سازمانی مانند CRM- BPMS- HR- BI- OR-Accounting
طراحی سامانه ارزیابی عملکرد فردی و سازمانی؛ پیاده سازی کانون ارزیابی و توسعه مدیران و کارکنان و اجرای ارزیابی عملکرد سازمانی پیشرفته
ارائه انواع مشاوره راه اندازی و یا توسعه کسب و کار بصورت مجازی، تلفنی، حضوری و یا پروژه ای در حوزه های مختلف کسب و کاری و شغلی
طراحی و پیاده سازی پروژه های هوش تجاری و هوشمند سازی سازمانی در سازمان های بزرگ دولتی و خصوصی به صورت کاملا تخصصی و متمایز
نیازسنجی آموزشی، طراحی، پیاده سازی دوره آموزشی و ارزشیابی آموزشی و برنامه توسعه فردی به همراه برگزاری کارگاه ها و دوره های رسمی MBA , DBA
دریافت رایگان مشاوره مدیریتی و مدیریت فناوری اطلاعات
|